Samochód, który oczyszcza powietrze.

Jak co roku zimą pojawia się smog i dyskusje o jego negatywnym wpływie na zdrowie. Jako jedną z głównych przyczyn jego występowania w miastach naukowcy wskazują transport samochodowy. A co, gdyby auta – zamiast zatruwać – oczyszczałyby powietrze?

Na brytyjskim Goodwood Festival of Speed 2022 zaprezentowano samochód zaprojektowany tak, aby podczas jazdy pochłaniał zanieczyszczenia z powietrza. Jakie założenia przyświecały jego twórcom oraz jak szanse wdrożenia podobnych rozwiązań na masową skalę widzą eksperci?

Auto, które „zjada” smog

Airo – bo tak nazywa się niezwykły pojazd – został stworzony przez brytyjskiego projektanta Thomasa Heatherwicka odpowiedzialnego m.in. bryłę siedziby Google w Kalifornii i Londynie. Ma on nadzieję, że Airo wejdzie do produkcji w Chinach jeszcze w 2023 roku. Plany zakładają wyprodukowanie miliona sztuk. Radykalny projekt ma rozwiązać nie tylko problem zanieczyszczenia środowiska, ale także pomóc w rozwiązaniu „kryzysu przestrzennego”.

Technologia przyszłości

Heatherwick dążył do stworzenia samochodu elektrycznego, który wyróżni się nie tylko kształtem. Chociaż trzeba przyznać, że Airo i wygląd ma niespotykany. Pojazd ma duży szklany dach i teksturowane, pofalowane nadwozie. Bryła karoserii ma odzwierciedlać przepływ powietrza nad samochodem w grzbietach zewnętrznych. Przedni grill będzie wyposażony w filtr powietrza, który w ciągu roku zbierze ilość cząstek stałych wielkości piłki tenisowej. – To może nie brzmi imponująco, ale wyobraź sobie taką piłkę w swoich płucach. Ten samochód przyczynia się do czyszczenia powietrza w miastach. Pomyśl, co może zdziałać milion takich samochodów w Chinach – zachęca Heatherwick. Wnętrze zostało zaprojektowane tak, aby wyglądało jak pokój: z regulowanymi fotelami, które można przekształcić w łóżka, a także centralnym stołem przeznaczonym do spotkań lub posiłków. Kierownica – potrzebna, gdy kierowca zdecyduje się wyłączyć tryb jazdy autonomicznej – jest ukryta w desce rozdzielczej.

Dodatkowy pokój?

Druga po walce ze smogiem wielka idea stojąca za projektem samochodu to zaradzenie problemowi niedoboru przestrzeni. – Covid zwrócił jeszcze większą uwagę na kwestię kryzysu przestrzeni. Wielu z nas mieszka w małych mieszkaniach i potrzebuje więcej miejsca, np. biura lub gabinetu – powiedział Heatherwick. Uważa się, że na świecie jest miliard samochodów, które są używane przez mniej więcej 10% czasu właścicieli. To daje potencjał, by stały się „cennymi nieruchomościami”. Inspiracją do tego pomysłu były fotele pierwszej klasy linii lotniczych, które są używane „do spania, jedzenia, rozrywki i pracy”. Gdy nie trzeba go prowadzić, samochód staje się więc taką multifunkcjonalną przestrzenią. Futurystyczny pojazd będzie wyceniony na około 40 000 funtów – coś, co Heatherwick opisał jako „nie szalony luksus”. Docelowo ma być więc dobrem, na które może sobie pozwolić nie tylko elitarne grono bogaczy.

Krytycy nie są przekonani

Część ekspertów dostrzega potencjalną wartość projektu, zwracając jednak uwagę na fakt, że funkcja oczyszczania powietrza nie jest tak innowacyjna jak mogłoby się wydawać.

Bez wątpienia odważna stylistyka i design Airo przykuwają uwagę. Co do funkcji oczyszczania powietrza, nie jest ona znów tak innowacyjna. Japoński koncern wdrożył tę technologię już w latach 90. XX wieku i z powodzeniem wprowadził ją do serii. Będące liderami produkcji autobusów elektrycznych i wodorowych, działające w naszym kraju firmy mają w asortymencie korzystające z niej produkty. Przykładowo, tego typu autobus jest obecnie testowany we wrocławskim MZK.

Grzegorz Wychowaniec, Team Manager Electric Endego

Inni nie są przekonani, czy Airo może kiedykolwiek być czymś więcej niż samochodem koncepcyjnym. Peter Wells, profesor biznesu i zrównoważonego rozwoju w centrum badań przemysłu motoryzacyjnego w Cardiff Business School, powiedział: – Nie sądzę, że ten samochód może wnieść jakikolwiek znaczący wkład w rozwiązanie wielu problemów związanych z posiadaniem i użytkowaniem samochodu. Jego wpływ na oczyszczanie powietrza w ośrodkach miejskich byłby tak mały, że właściwie niemożliwe byłoby jego zmierzenie. Dodatkowo prof. Wells widzi niewielkie prawdopodobieństwo, że pojazd trafi do seryjnej produkcji w obecnej formie. – Przemysł samochodowy ma długą historię tworzenia szumu medialnego wokół samochodów koncepcyjnych, ale przejście do produkcji – jeśli w ogóle następuje – zwykle oznacza zastąpienie ekscytujących cech czymś bardziej przyziemnym, łatwiejszym do wytworzenia, praktycznym w użyciu i opłacalnym – ocenia. Twórca Airo ma odmienne zdanie, ale przyznał, że „może nieco uprościć” projekt, nim trafi on do produkcji. – To nie jest fantazja – powiedział Heatherwick. – Z założenia to nie jest jedynie samochód koncepcyjny. Dlatego pracujemy z producentem i skupiamy się na pomysłach, które są możliwe do wykonania – dodał.

Jeden taki samochód nie odtruje powietrza i nie rozwiąże kwestii ciasnych mieszkań. Jednak trend walki z emisją CO2 i zanieczyszczeniami zyskuje na znaczeniu. Z dużym prawdopodobieństwem przyczyni się do popularyzacji podobnych pojazdów, szczególnie w strefach miejskich. Kto wie, być może za kilka lat po centrach aglomeracji będą mogły poruszać się tylko takie samochody? Jeśli chodzi o perspektywy rozpoczęcia produkcji seryjnej w tym roku, jest to raczej optymistyczna wizja, aczkolwiek w Chinach wszystko jest możliwe.

Grzegorz Wychowaniec, Team Manager Electric Endego

Źródło: https://www.bbc.com/news/technology